Merhabalar
Uzun zamandır herkesin sorduğu beklenen yazı uyku rutuni,
Öncelikle burada yazacaklarım püf noktaları ve rutunin özeti niteliğinde tam anlamıyla öğrenmek için bu konu ile ilgili kitapları okumanızı tavsiye ederim. Yazıya başlamadan belirtmek isterim, tavsiyelerim tamamen tecrübelerime ve okuduğum kitaplara dayanır. Ayrıca yazılanlar gündüz yeterli beslenen ve sağlık sorunu olmayan çocuklar içindir.
Uyku rutuni ile ilgili farklı yöntemler bulunuyor. Çocukların ağlatılarak uyutulduğu Ferber yöntemini hiç uygulamadım ve tasvip etmiyorum. Bu konuyla ilgili tüm bilgilere Tracy Hoggun "Yeni Annelere Mucize Çözümler ve Bebek Bakım Sorunlarına Mucize çözümler" adlı kitaplarında ve Dr Harvey Karpın " Mahallenin en mutlu bebeğinin uyku kitabı" eserinde fazlasıyla ulaşabilirsiniz.
Ben açıkçası bu iki yazarın yöntemlerini karıştırarak kendime özgü bir rutin oluşturdum. Tracy Hoggun Easy yönteminde bebeğe bir düzen oturtuluyor. Sabah sürekli aynı saatte kalkan bebek için ilk 4 ayda 3er saatlik rutin 4 aydan sonra 4 er saatlik rutini öneriliyor. Rutin ise şöyle bebeğimize bir plan hazırlıyoruz ve bu plana sadık kalarak her gün aynı tekrarları yapıyoruz. Saatlere harfiyen uymanıza gerek yok biraz doğaçlama olabilir sonuçta bebekler robot değildir:) Öncelikle sabah 07:00 de kalkan bebek için sırasıyla bu adımları izliyor.
E beslenme
A aktivite
S uyku
Y sizin zamanınız
Harvey Karpın ise yine benzer bir yöntemi var fakat harvey karpın uyku için 5s tekniği var. Bu 5si açarsak adımlar şu şekilde
Kundaklama
yan yatırma
kulağına şşşşş sesi
sallama(bizim bildiğimiz sallama değil titretme diyebiliriz)
emzirme/emzik
İki yönteminde ortak yanı ikiside kundağı öneriyor. ŞŞŞŞŞ sesi ve pış pış yöntemi çok benziyor, ikisindede emzik var.
Gelelim bebeklerin ne istediğine ve kendi yöntemime;
Bebekler dünyaya ilk geldiklerinde ilk 3 ayları alışma süreciyle geçiyor. Sınrıları belli olan, belli bir sıcaklıkta, sürekli beslenebildiği bir ortamdan bir anda yaşam borusu olmadan yaşamaya çalışıyor. Bizimde yapmamız gereken bu 3 ayda bebekleri olabildiğince güvenli bir ortamda olduklarına inandırabilmek. Bunun için tabiiki yardımcılarımız olacak. Bence olmazsa olmazlar arasında kundak yer alıyor 2. de emzik.3. beyaz gürültü
Sırayla gidelim
KUNDAK
Bebeğinize ilk doğduğunda uykusunda izleyin sürekli şekilde hareket ettiğini görürsünüz. Bu hareketler moro refleksidir. Bebek tıpkı anne karnındaki gibi el ve ayaklarını hareket ettirerek sınırlarını tanır. Anne karnında plesantaya çarpan hareketler (tekmelemeler) doğduktan sonra boşa gidince bebek korkar, kendini boşlukta hisseder, uyuyorsa uykusu bölünür yada ağlar. Bu durumda ellerinden tutunca rahatladığını göreceksiniz. Kundağın görevi bebeği ilk 4 ay anne karnındaki hissiyatı vermesidir. Tabii kundakta bizim geleneksel kundağımız değil ayakların serbestçe hareket edebildiği kolların bağlı olduğu kundak. Bunu harvey karp kitabında yapılışını anlatıyor. Ben hazır olan swaddle me kundak aldım ve çok memnun kaldım. Kundağa bebeğimizi koyduğumuzda bazen tepki gösterip ağlayabiliyor fakat 2-3 günden sonra alışıyor. Yani hemen vazgeçmeyin.
EMZİK
Bebekler emdikçe sakinleşir, çünkü emme refleksleri çok kuvvetlidir. İLK 8-9 ay için emzik kullanımını iki yazarda tavsiye ediyor. Emzik hem bebeğin uykuya rahat dalmasını sağlıyor hemde ona güvende hissi veriyor. Zaten uykuya daldıktan sonra bebeğin emziği ağzından düşüyor.
BEYAZ GÜRÜLTÜ
Bebekler plasentanın içinde farklı seslere maruz kalırlar. Dünyaya geldikten sonra gürültülü bir ortamdan sessiz bir ortama geçtikleri için şaşırırlar. Dikkat edin elektrik süpürgesi yada fön makinasıyla bebeklerinin rahatladığını anlatan çiftler vardır. Beyaz gürültüde bu ortamı taklit ediyor. Bunun için çeşitli oyuncaklar var. Biz kullanmadığımız eski bir akıllı telefona Google play üzerinden White noise baby programını indirdik ve beyaz gürültü olayını bu şekilde çözmüş olduk. Farklı program yada alternatifler çok.(kullanılmayan bir telefon olduğu için uçak modunda telefonumuzu kullandık)
DİKKAT EDİLMEİ GEREKENLER
Oda sıcaklığı maksimum 23 derece olucak. Bu konuda anneler biraz hassas. Aman çocuğum üşürse, ben üşüyorum gibi endişeleri var. Ama bu sıcaklıkta bebeğiniz üşümez. İngiltere de bebekler 18 derecede büyütülüyor. Sıcaklık yükseldikçe mikroplar daha hızlı ürüyor. Yada en basiti kendinizden pay çıkarın sıcakta rahat bir uyku uyuyabilir misiniz? Lütfen bebeklerinizi kat kat giydirip uyutmayın. Yavrucaklar sıcak oldu da diyemiyorlar. Bu konu çok önemli...
Şimdi kısaca kendi uyguladığımız rutini anlatayım. Öncelikle ilk 20 gün herhangi bir rutin yapmadık. Çünkü bebekler ilk ayda çok sık besleniyor. Daha sonra Tracy Hoggun rutininde ufak bir yer değiştirme yaparak nihai uygulamamızı bulduk. Bebeğimiz sabah uyandığında bu 6-7-8 olabilir biz ilk önce altını değiştirdik, kıyafetlerini değiştirdik sonra besledik. Beslenme bittikten sonra gazını çıkarttık. Gazı çıktıktan sonra en önemli safha uyku işaretleri(gözlerde kayma, esneme) bu işaretleri yakaladığımızda hemen odasına geçtik ve onu yatağına yan bir şekilde bıraktık. Bu sırada beyaz gürültümüzü açtık ve bebeğimizin uykuya dalmasını bekliyoruz. Burada önemli olan göz temasının kurulmaması, bebeğe yardım için hafif kıçına pış pış yapabiliriz. Daha sonra uykuya dalan bebeğimizi maksimum 1 saat 30 dakika bazen 2 saat uyuttuk. Öğün aralığını ilk 1.5 ay 2.30 saate sonra 3 saate 4 aydan sonra 4 saate çıkarttık. Çok kişi 2 saatte bir emzir olmaz yanlış vs dedi biz dinlemedik. (BU TAMAMEN SİZE KALMIŞ). S onra her akşam saat 20:30 gibi banyosunu yaptırdık. Banyodan sonra emzirme ve uykuya geçiş. Saat 21.00 gibi uyuyan bebeğimizi hç bir şekilde uyandırmadık kaça kadar uyursa. ilk 1 ay 21:00-24:00-03:00-06:00 döngüsü oluştu. Sonra gün geçtikçe bebek uyku saatlerini kendisi uzattı.3 ayın sonunda 21:00 de uyuyan bebeğimiz 03:00-04:00 gibi kalkmaya başladı.6. ayında 21:00 de uykuya yatan bebeğimiz 06:00-07:00 ye kadar deliksiz uyumaya başladı. Gece bazen bir iki mızıklama olduğunda hep ağzına memesini vererek pış pış yaptık. Her geçen gün uykuya dalış süresi kısaldı.
Kundak, Emzik, Beyaz gürültüden sonraki diğer yardımcılarımızda şöyle
Bebeğimizin uyuduğu odayı buhardanlık vasıtasıyla hakiki lavanta kokusu yaydık( küçük bir buhardınlığa su koyuyorsunuz içine 3-4 damla lavanta yağı altına mum koyup yakıyorsunuz. Odanız hoş bir koku yayılıyor. Bu hem bebeği hem sizi çok rahatlatıyor. Doktorumuza da danıştık. Hiç bir zararı olmaz onayıyla yaptık.
3 aydan sonra uyku arkadaşı edindik. Fisher price'ın uyku arkadaşını aldık ve sadece yatağında görmesini sağladık akşam uykuya yatırdığımızda içindeki melodiyi dinleyerekuykuya daldı. Ara sıra uykusu bölündüğünde karşısında yine uykuya daldığında gördüğü uyku arkadaşını gördüğü için rahatladı.
Biz hiç bebeğimizi sallamadık, kucağımızda uyutmadık, memede uykuya dalmasına izin vermedik. Memede uykuya daldığında uyandırdık ve uyanık bir şekilde yatağına koyduk uykuya yatağında dalmasını sağladık .Bundaki amaç çocuk memede uykuya daldığında uyandığında aynı yerde olmuyor ve başlıyor ağlamaya. Sonrada hep alışkanlık yapıyor. Belki küçükken zor olmayan bu masum iş büyüyünce sıkıntılı süreçlere yol açıyor.
Uyku Rutininde aslında kural basit bir düzen. Bunun için biraz fedakarlık etmeniz lazım. Rutininiz olana kadar akşam seyahatleri yada gezmelerini iptal etmelisiniz. Gelen misafirlerinize durumu anlatmalısınız. Aman bir günden bir şey olmaz derseniz baştan kaybedersiniz. Ne kadar erken başlarsanız o kadar fayda sağlarsınız. Bebeğiniz nasıl bir düzene alışırsa öyle gider. Bu rutini başardığınızda kendinize yatırım yapmış olacaksınız. Mutlu anne baba mutlu bebek demek.
Yazının başında söylediğim gibi Tracy Hogg ve Harvey Karpın kitaplarını okuyarak bu işe başlayabilirsiniz. Herkes öyle şeymi olur bu iş bu kadar basitmi derse evet çok basit değil ama düzenli yaparsanız basit olduğunu görürsünüz. Şu şekilde siz birgün 12 de bir gün 2 de uyuyup farklı saatlerde uyandığınızda siz bile sersem olursunuz. Küçücük bebekler bu şekilde düzensizlikte huzursuz olmaları çok normaldir.
Umarım birilerinin işine yarar
Kalın sağlıcakla...
